"رفاه بشریت، تداوم چرخه تولید، و بقای محیط زیست وابسته به مدیریت مسوولانه منابع طبیعی کره خاکی ماست. شواهد کنونی حاکی از آن است که مصرف ما انسانها به مراتب بیشتر از آن چیزیست که زمین میتواند به گونهای پایدار به ما عرضه کند."
جملهی بالا ترجمهایست از اولین بخش اطلاعیه امسال برنامه حفاظت محیطزیست ملل متحد (UNEP) برای روز جهانی محیط زیست (5 ژوئن) . عنوان اعلامیه که در ضمن شعار امسال این برنامه محسوب میشود این است:
"هفت میلیارد رویا، یک سیاره. در مصرف احتیاط کنید!"
بر کمتر کسی پوشیده است که کره زمین و منابع طبیعی موجود در آن کاملا محدود است و نمیتوان انتظار داشت که با این میزان مصرف بیرویه منابع طبیعی بقای خانه ما جانداران همچنان تضمین شود. چاره کار در مدیریت و بهرهبرداری درست از منابع است؛ بهرهبرداریای که پایدار باشد و به نسلهای آینده نیز فرصت استفاده و حیات دهد.
فقط کافیست به یکی از مهم ترین بحرانهایی که همه ما انسانها را در روی زمین تهدید میکند نیمنگاهی بیاندازیم تا ابعاد بسیار خطرناک تخریب محیط زیست و استفاده ناپایدار از منابع آشکار شود. کاهش خطرناک منابع قابل استفادهی آب را در نظر بگیرید.
در بسیاری از مناطق جهان، و از جمله به گونهای هشداردهنده در ایران، سطح سفرههای آب زیرزمینی در حال پایین رفتن است و بسیاری از دشتهایی که در آن کشاورزی میشود به زودی بدون هرگونه منابع آبی خواهند بود.
از کل آبهای سطح زمین تنها 3 درصد شیرین است و از این 3 درصد 5/2 درصد به صورت یخ در قطب جنوب و شمال و در یخچالها ذخیره است.
در دنیای کنونی میزان آلوده شدن آب بیش از توان طبیعت در تصفیه و بازگرداندن آب به چرخهی مصرف است.
مصرف بیرویهی آب و آلودگی بسیاری از آبهای جاری سبب شده است که تامین آب مورد نیاز برای شرب، کشاورزی و صنعت روز به روز پرهزینه تر شود.
هنوز بیش از یک میلیارد از ساکنان کره زمین دسترسی به آب قابل شرب ندارند.
تغییرات آب و هوایی برخی از مناطق جهان، از جمله خاورمیانه و ایران، را به طور مداوم به سوی خشکسالیهای پی در پی و کاهش میانگین بارندگی سوق میدهد.
تقریبا تمام دریاچهها و تالابهای ایران خشک شدهاند یا در حال خشک شدناند. علت عمده خشک شدن تالابها سدسازیهای بیمطالعه و بیتوجهی به پیامدهای اکولوژیکی آن و بست فعالیتهای انسانی است که به نام توسعه و عمران انجام میشود.
آیا این کرهی زمینی است که ما میراثداران قرار است به آیندگان تحویل دهیم؟ واقعا چه سرنوشتی در انتظار فرزندانمان و نسلهای بعدی است؟ ما با خانه خود چه میکنیم؟
بیایید تا به مناسبت این روز جهانی اراده کنیم که باید آیندهی همه ما، آیندهی فرزندانمان، و آیندهی کل حیات در این عرصهای که محیطزیست و زندگانی ماست به دست خودمان که ساکنان و میراثداران این سیاره هستیم حفظ شود. فراموش نکنیم که کارهای بزرگ همیشه از قدمهای کوچک تکتک ما آغاز میشود.
همه با هم پیش به سوی حفاظت محیط زیست!
کاووس سیدامامی
مدیرعامل موسسه حیات وحش میراث پارسیان